تفاوت برنامهنویسی فرانت اند و بک اند
در این مقاله، ما به بررسی مفاهیم، فرآیندها، ابزارها، فریمورکهای مورد استفاده و زبان های برنامه نویسی فرانت اند و بک اند میپردازیم و تفاوتهای کلیدی بین برنامهنویسی فرانت اند و بک اند را برجسته میکنیم. همچنین، اهمیت هماهنگی و همکاری بین این دو بخش را برای توسعهی موفق وبسایتها و اپلیکیشنها بررسی میکنیم و در نهایت به سوال معروف بک اند یا فرانت اند، پاسخ میدهیم.
برنامهنویسی فرانتاند وظیفه طراحی و توسعه قسمتهای قابل مشاهده و تعاملی وبسایت یا اپلیکیشن را برعهده دارد. این شامل طراحی رابط کاربری (UI) و تجربه کاربری (UX)، پیادهسازی صفحات وب و تعامل با آنها توسط زبانهای مانند HTML، CSS و JavaScript میشود. برنامهنویسان فرانتاند مسئولیت اطمینان از اینکه وبسایت یا اپلیکیشن به طور صحیح در مرورگر کاربران نمایش داده شود و به درستی با آنها تعامل کند را دارند.
در مقابل، برنامهنویسی بکاند به توسعه قسمتهای غیرقابل مشاهده و تعاملی وبسایت یا اپلیکیشن میپردازد. این شامل طراحی و پیادهسازی سمت سرور، پایگاه داده و منطق کسب و کار است. برنامهنویسان بکاند مسئولیت ایجاد و مدیریت منطق پشتیبانی از عملکرد و ارتباط با پایگاه داده، اجرای الگوریتمهای پیچیده، و ایجاد وب سرویسها را بر عهده دارند که با استفاده از زبانها و فریمورکهای مانند Python، Java، Ruby، Node.js و غیره انجام میشود.
توسعه فرانتاند چیست؟
فرانتاند وبسایت همان چیزی است که شما در مرورگر خود مشاهده میکنید و با آن تعامل دارید که بهعنوان سمت کاربر یا کلاینت ساید از آن یاد میشود. بهعبارتیدیگر تمامی عناصری که کاربر به طور مستقیم با آنها سروکار دارد از متن گرفته تا تصاویر و منوی کاربری، همگی مربوط به سمت کاربر میشود.
درواقع برنامهنویسی فرانتاند به فرآیند طراحی و توسعه قسمتهای قابل مشاهده و تعاملی وبسایت یا اپلیکیشن اشاره دارد. این حوزه اصلی برنامهنویسی وب شامل طراحی رابط کاربری (UI)، تجربه کاربری (UX) و پیادهسازی صفحات وب است. برنامهنویسان فرانتاند با استفاده از زبانهای HTML، CSS و JavaScript مسئولیت اطمینان از اینکه وبسایت یا اپلیکیشن به طور صحیح در مرورگر کاربران نمایش داده شود و به درستی با آنها تعامل کند را بر عهده دارند. آنها برای ایجاد تجربه کاربری مطلوب، از فریمورکها و کتابخانههای مختلفی مانند React.js، AngularJS، Vue.js و jQuery استفاده میکنند تا صفحات وب را پویا و جذاب کنند و باعث راحتی و رضایت کاربران شوند.
مطالب مرتبط: ReactJS چیست و نقشه راه یادگیری آن چگونه است؟
برنامهنویسی فرانتاند به عنوان یکی از عناصر اساسی توسعه وب، نقش حیاتی در تجربه کاربری و موفقیت کلی وبسایت یا اپلیکیشن دارد. این حوزه از تواناییها و دانش فنی متنوعی نیاز دارد تا برنامهنویسان بتوانند بهروز و با استانداردهای جدید توسعه دهند. از آنجایی که کاربران امروزی انتظار تجربههای تعاملی و جذاب را دارند، برنامهنویسان فرانتاند مسئولیت بالایی در ایجاد رابط کاربری آسان و موثر دارند تا کاربران را درگیر و راضی نگه دارند.
زبانهای توسعه فرانتاند وب کدامند؟
زبانهای توسعه فرانتاند برای تولید و اجرای بخشهای قابل مشاهده و تعاملی وبسایت یا اپلیکیشن استفاده میشوند. این زبانها شامل مجموعهای از زبانهای نشانهگذاری، زبانهای سبکسازی و زبانهای برنامهنویسی است که همه با هم ترکیب شدهاند تا یک تجربه کاربری فعال و دینامیک را برای کاربران فراهم کنند. در زیر به برخی از این زبانها اشاره میشود:
- HTML (Hypertext Markup Language): HTML زبان نشانهگذاری است که برای ساختاردهی و ترتیب دادن محتوا در وبسایتها استفاده میشود. این زبان مسئولیت ایجاد عناصر مانند عناوین، پاراگرافها، تصاویر، لینکها و فرمها را دارد.
- CSS (Cascading Style Sheets): CSS یک زبان سبکسازی است که برای طراحی و ظاهری کردن عناصر HTML استفاده میشود. با استفاده از CSS، میتوان به طراحی و تنظیم فونتها، رنگها، حاشیهها، پسزمینهها و سایر ویژگیهای ظاهری یک وبسایت یا اپلیکیشن پرداخت.
- JavaScript: JavaScript یک زبان برنامهنویسی است که برای ایجاد عناصر تعاملی و دینامیک در وبسایتها استفاده میشود. این زبان قادر است با استفاده از رویدادها و توابع، واکنشهایی مانند کلیک، نمایش و مخفی کردن عناصر، ایجاد کند.
- علاوه بر این، فریمورکهایی مانند React.js، AngularJS و Vue.js نیز برای توسعه بخشهای پیچیدهتر و دینامیکتر فرانتاند استفاده میشوند. این فریمورکها ابزارهایی هستند که به برنامهنویسان کمک میکنند تا ساختار کد را مدیریت کرده و توسعه را سریعتر و کارآمدتر کنند.
چه تفاوتی بین توسعه فرانتاند و طراحی وب وجود دارد؟
این نکته بسیار حائز اهمیت است که اگرچه توسعه فرانتاند با جنبه بصری و تعاملی یک وبسایت سروکار دارد، اما درواقع به معنای طراحی وبسایت نیست. برنامه نویسان فرانتاند جنبههای ظاهری سایت را طراحی نمیکنند. این وظیفه طراحِ تجربه کاربری یا طراح UI است. برنامه نویسان فرانتاند طراحی اولیه را دریافت کرده و با استفاده از زبانهایی که در بالا به آنها اشاره کردیم وبسایت را ایجاد میکنند. بنابراین طراحان وب به ظاهر وب سایت اهمیت میدهند و برنامه نویسان فرانتاند بر روی عملکرد سایت فعالیت میکنند تا یک وبسایت تعاملی ایجاد شود. بنابراین:
۱. توسعه فرانتاند (Frontend Development)
توسعه فرانتاند به ایجاد و توسعه قسمتهای قابل مشاهده و تعاملی وبسایت یا اپلیکیشن میپردازد.
برنامه نویسی فرانت اند مسئولیت ایجاد رابط کاربری (UI) و تجربه کاربری (UX) را دارند، از جمله طراحی صفحات وب و اجرای کدهای مربوط به آنها.
این حوزه شامل زبانهای نشانهگذاری مانند HTML، زبانهای سبکسازی مانند CSS و زبانهای برنامهنویسی مانند JavaScript است.
۲. طراحی وب (Web Design)
طراحی وب بیشتر به جنبههای ظاهری و طراحیای وبسایت یا اپلیکیشن توجه دارد. طراحان وب مسئولیت ایجاد طرحهای جذاب و منحصر به فرد برای وبسایت یا اپلیکیشن را دارند، از جمله طراحی لوگو، رنگها، فونتها، آیکونها و تنظیمات ظاهری دیگر.
این حوزه شامل استفاده از ابزارها و نرمافزارهای طراحی مانند Adobe Photoshop، Adobe Illustrator، Sketch و Figma است. در کل، توسعه فرانتاند بیشتر به جنبههای فنی و کدنویسی وب اشاره دارد، در حالی که طراحی وب بیشتر به جنبههای ظاهری و طراحیای وب متمرکز است. اما در بسیاری از موارد، این دو حوزه با هم ترکیب میشوند و توسعه فرانتاند و طراحی وب همزمان توسط یک تیم یا فرد انجام میشود.
بکاند وبسایت
چند ماه پس از اینکه وبسایت استاتیک شما راهاندازی شد و توانستید محصولات و کسبوکار خود را به مشتریان معرفی کنید، حال زمان آن رسیده است که مشتریان قادر باشند در هر زمانی بهصورت آنلاین محصولات شما را خریداری کنند؛ بنابراین نیاز به ساخت یک فروشگاه آنلاین دارید. این بدان معنی است که سایت شما اکنون باید اطلاعات مربوط به محصولات، خریدها، پروفایل کاربران، کارتهای اعتباری و موارد دیگر را ذخیره کند. حال این سؤال مطرح میشود که چگونه باید این دادهها را مدیریت کرد؟ اینجاست که توسعه بکاند به میان میآید.
برای مشاهده بهترین راه آموزش ری اکت (بوت کمپ react js مکتب شریف) کلیک کنید.
توسعه بکاند چیست؟
اطلاعات سایتهای ایستا همیشه ثابت و بدون تغییر است. در وبسایتهای ایستا تمامی اطلاعاتی که در صفحه وجود دارد، توسط کدهای فرانتاند نوشته میشوند. وبسایتهای ایستا برای مشاغلی مانند کسبوکارهای تجاری، رستورانها، اوراق بهادار و یا پروژههای گروهی و… مناسب هستند؛ اما اگر بخواهید وبسایتی پویا ایجاد کنید که کاربران با آن در تعامل باشند، باید بر روی بکاند وبسایت تمرکز کنید. بکاند بخشی از وبسایت است که کاربر آن را مشاهده نمیکند. عملیات ذخیرهسازی، سازماندهی دادهها و کسب اطمینان از اطلاعات سمت کاربر همگی توسط بکاند سایت انجام میشود. در واقع بکاند با فرانتاند ارتباط برقرار کرده و در این میان اطلاعات ارسال و دریافت میشود تا بهعنوان یک صفحه وب پویا به کاربران نمایش داده شود.
هنگامی که در سایت فرم مخاطب را پر میکنید و یا یک خرید انجام میدهید، مرورگر شما درخواستی را به سمت سرور ارسال میکند و سپس درخواست را تفسیر و به کاربر نمایش میدهد. سایت جدید شما باید مؤلفههای بکاند اضافی داشته باشد تا به یک وبسایت پویا تبدیل شده و محتوای آن باید بر اساس اطلاعات موجود در پایگاه داده تغییر کند که این تغییرات میتواند توسط کاربران ایجاد شود. به همین جهت وبسایتهای پویا نسبت به وبسایتها ایستا متمایز هستند، زیرا در وبسایتهای ایستا نیازی به پایگاه داده نیست و به همین دلیل است که محتوای آن به طور کلی یکسان باقی میماند.
برنامهنویسان بکاند اغلب با استفاده از زبانهای برنامهنویسی متنوعی مانند Python، Java، Ruby، PHP، Node.js و غیره کدنویسی میکنند. آنها از فریمورکها و کتابخانههای مختلفی برای تسهیل و سرعت بخشیدن به فرآیند توسعه و همچنین ایجاد امنیت و عملکرد بهتر استفاده میکنند.
برنامهنویسان بکاند عمدتاً مسئولیت ارتباط با سایر اجزای سیستم را بر عهده دارند. این شامل ارسال و دریافت درخواستها از بخش فرانتاند، اجرای منطق کسب و کار، دسترسی به پایگاه داده برای ذخیره و بازیابی دادهها، و ایجاد و مدیریت وب سرویسها برای ارتباط با سایر سیستمها و خدمات است.
تنظیمات سمت سرور
وبسایت شما به پایگاه داده نیاز دارد تا تمامی اطلاعات مشتریان و محصولات را مدیریت کند. استفاده از پایگاه داده در وبسایت مواردی مانند بازیابی، سازماندهی، ویرایش و ذخیره دادهها را آسانتر میکند. تمامی این عملیات بر روی کامپیوتری به نام سرور انجام میشود. پایگاههای داده متفاوتی وجود دارد که به طور گسترده توسط وبسایتها مورد استفاده قرار میگیرد ازجمله SQL SERVER، MY SQL، PostgresSQL، اراکل و …
در مرحله اول وبسایت یا برنامه شما تنها شامل کدهای فرانتاند است و سپس با استفاده از یک زبان برنامه نویسی که توسط پایگاه داده قابل شناسایی است، بک اند وبسایت ساخته میشود. زبانهای PHP، جاوا، ASP و … از زبانهای متداولی هستند که برای بکاند سایت مورد استفاده قرار میگیرند. این زبانهای برنامه نویسی اغلب بر روی فریم ورکهایی اجرا میشوند که فرایند توسعه وب را سادهتر میکند.
با استفاده از بکاند و فرانتاند مشتریان میتوانند به وبسایت شما مراجعه کنند و محصول موردنظر خود را تهیه کنند. بهعنوانمثال زمانی که آنها در باکس جستوجو، محصولی را تایپ میکنند، برنامه تمامی دادههای موجود در پایگاه داده را بررسی کرده و اطلاعات را به شکل کد فرانتاند برمیگرداند و مرورگر محصول درخواست شده را به کاربر نمایش میدهد.
تفاوت برنامه نویسی فرانت اند و بک اند چیست؟
در قسمت بعد، قصد داریم به تفاوتهای مفهومی و عملی بین فرانت اند و بک اند در توسعه وب پردازیم.
۱. محل اجرا
برنامهنویسی فرانتاند: کدهای نوشته شده توسط برنامهنویسان فرانتاند در مرورگر کاربران اجرا میشود و مسئولیت ایجاد و تعامل با رابط کاربری دارند.
برنامهنویسی بکاند: کدهای نوشته شده توسط برنامهنویسان بکاند بر روی سرور اجرا میشود و مسئولیت ایجاد و مدیریت منطق کسب و کار، پایگاه داده و ارتباط با بخشهای دیگر سیستم را دارند.
۲. زبانها و فریمورکها
برنامهنویسان فرانتاند اغلب از زبانهای HTML، CSS و JavaScript و فریمورکهایی مانند React.js، AngularJS و Vue.js استفاده میکنند.
برنامهنویسان بکاند از زبانهای متنوعی مانند Python، Java، Ruby، Node.js و فریمورکهایی مانند Django، Spring، Ruby on Rails و Express.js استفاده میکنند.
مطالب مرتبط: معرفی 5 زبان برنامه نویسی فرانت اند
۳. مسئولیتها
برنامهنویسان فرانتاند مسئولیت ایجاد و توسعه قسمتهای قابل مشاهده و تعاملی وبسایت یا اپلیکیشن را دارند، از جمله طراحی رابط کاربری و اجرای کدهای مربوط به آنها.
برنامهنویسان بکاند مسئولیت ایجاد و توسعه قسمتهای غیرقابل مشاهده و تعاملی وبسایت یا اپلیکیشن را دارند، از جمله ایجاد و مدیریت منطق کسب و کار، پایگاه داده و ایجاد وب سرویسها برای ارتباط با بخشهای دیگر سیستم.
درآمد فرانت اند بیشتر است یا بک اند؟
در بسیاری از موارد، درآمد فرانت اند (Frontend) بیشتر از بک اند (Backend) است، زیرا فرانت اند بیشتر مرتبط با رابط کاربری کاربر و تجربه کاربری است که اغلب اهمیت بیشتری در میان کارفرمایان و مشتریان دارد. اگرچه بک اند نیز بسیار مهم است و وظایف اصلی مانند پردازش داده، مدیریت دیتابیس، امنیت و غیره را بر عهده دارد، اما درآمد آن ممکن است کمتر باشد زیرا معمولاً به طور مستقیم در ارتباط با کاربران نیست. با این حال، همه چیز به نوع پروژه، بازار کار و بسیاری موارد دیگر بستگی دارد.
چگونه بین برنامه نویسی بک اند و فرانت اند هماهنگی ایجاد کنیم؟
برای ایجاد هماهنگی بین بخشهای بکاند و فرانتاند در توسعه وبسایت یا اپلیکیشن، میتوانید از رویکردها و ابزارهای زیر استفاده کنید:
۱. استفاده از استانداردها و پروتکلهای مشترک: اطمینان حاصل کنید که تیم بکاند و فرانتاند از استانداردها و پروتکلهای مشترکی مانند REST یا GraphQL برای ارتباط و تبادل داده استفاده میکنند.
۲. مستندسازی مناسب: تیم بکاند و فرانتاند باید مستندات مناسبی را برای دیگر اعضای تیم تهیه کنند تا همه به روش واکنشهای API و ساختار دادههایی که از سمت بکاند ارسال میشوند، آشنا باشند.
۳. استفاده از سیستم کنترل نسخه (Version Control System): استفاده از سیستم مانند Git برای مدیریت کدها و هماهنگی بین تیمهای بکاند و فرانتاند ضروری است. همچنین، استفاده از شاخهها (branches) و دیدگاهها (views) در Git میتواند به هماهنگی و هماهنگی میان تیمها کمک کند.
۴. اجتماع و جلسات تیمی: برگزاری جلسات منظم بین تیمهای بکاند و فرانتاند برای بررسی پیشرفت کار، حل مشکلات و ایجاد راهحلهای مشترک میتواند به هماهنگی و همکاری میان آنها کمک کند.
۵. استفاده از ابزارهای همکاری آنلاین: استفاده از ابزارهای مانند Slack، Microsoft Teams یا Discord برای ارتباط مستقیم و سریع بین اعضای تیمهای بکاند و فرانتاند میتواند به هماهنگی و همکاری میان آنها کمک کند.
با استفاده از این روشها و ابزارها، میتوانید هماهنگی بین تیمهای بکاند و فرانتاند را بهبود بخشیده و فرآیند توسعه را بهتر کنیم.
بین فرانت اند و بک اند کدام را انتخاب کنم؟
اگر تمایل به یادگیری برنامه نویسی وب دارید اما در انتخاب بین فرانت اند و بک اند سردرگم هستید، مهم است که کاربرد هرکدام را بشناسید. اگر شما به کار با طرحهای بصری علاقه دارید و قصد دارید تا یک وبسایت باتجربه کاربری عالی برای کاربران به ارمغان بیاورید، یادگیری فرانت اند میتواند برای شما مناسب باشد؛ اما اگر به کار کردن با دادهها ، محاسبه الگوریتم و راههایی برای بهینهسازی سیستمهای پیچیده علاقه دارید، بهتر است به دنبال راههای آموزش بک اند و دوره بک اند باشید.
بااینحال وجه تمایز فرانت اند و بک اند همیشه واضح نیست. برخی از برنامه نویسان در هر دو مورد ماهر هستند که به آنها برنامه نویس فول استک میگویند، اگر شما نیز علاقهمند هستید تا در هر دو حوزه فعالیت کنید بهتر است به دنبال مسیرهای آموزش فرانت اند و بک اند باشید. حال میتوانید دید خوبی نسبت به تفاوتهای فرانت اند و بک اند داشته باشید، مثلاً اینکه این دو چطور با یکدیگر کار میکنند تا یک وبسایت تعاملی ایجاد شود. همچنین بازار کار فرانت اند و بک اند، وضعیت مطلوبی از نظر استخدام برنامه نویس دارد. بنابراین یادگیری هر دو حوزه را به شما دوستان توصیه میکنیم.